Perfekcjonizm - nasz wróg czy przyjaciel?

Zastanawiałeś się kiedyś czy jesteś perfekcjonistą? Czy dostrzegasz w perfekcjonizmie więcej zalet czy wad? Uważasz, że lepiej być perfekcjonistą czy nie być?

Definicja mówi, że perfekcjonizm to dążenie do osiągnięcia i utrzymania jak najwyższych standardów. Słowo perfekcjonistyczny utożsamia się z nieposiadającym wad i braków, doskonałym pod każdym względem, bezbłędnym czy precyzyjnym.

Ja osobiście widzę perfekcjonizm jako duże ułatwienie dla otoczenia perfekcjonisty. Wynika to z faktu, że perfekcjonista bierze na siebie dużo obowiązków przez co odciąża inne osoby. Ponadto jeżeli już zobowiązuje się do wykonania jakiegoś zadania, to można mieć pewność, że zostanie to wykonane na jak najwyższym poziomie. Inne osoby mogą spać spokojnie. Jednakże perfekcjonizm może być bardzo dużym obciążeniem dla samego perfekcjonisty. Perfekcjonista często bierze na siebie zbyt dużo zadań, ponieważ wychodzi z założenia, że to on będzie w stanie wykonać je najlepiej. Nie ufa, że inne osoby włożą w to tyle wysiłku co on i osiągną tak dobre efekty. Poświęca dużo uwagi na dopracowanie detali, które spokojnie można by zostawić takie, jakie są, ponieważ nie wpływają znacząco na całość.

Drugą stroną medalu jest prokrastynacja, czyli odkładanie zadań w czasie wynikająca ze strachu przed porażką. Taka osoba ma poczucie, że angażuje się w coś w 100% albo wcale, także często nie podejmuje się w ogóle wysiłku, bo czuje, że nie będzie w stanie poświęcić się temu w 100%. Boi się porażki, bo stawia sobie zbyt wygórowane cele. Uzależnia swoją samoocenę od tego w jakim stopniu będzie w stanie osiągnąć swój cel.

Perfekcjonizm może być dużym obciążeniem dla organizmu i dla psychiki. Trudno zawsze być w gotowości, żeby wykonać wszystkie zadania doskonale w każdym calu, nie dzieląc się obowiązkami z innymi. Jak perfekcjonizm ma się do diety i zmiany nawyków żywieniowych?

Perfekcjonista będzie czekał na idealny moment, żeby zacząć realizować 100% idealnej diety i aktywności fizycznej. Tylko taki moment może nigdy nie nadejść. Nasza doba jest ograniczona czasowo i trudno tak z dnia na dzień wywrócić życie do góry nogami. Jeżeli już jednak perfekcjonista zdecyduje się, że od jutra zaczyna zmianę swojego stylu życia, to będzie miał tendencję do podejścia "wszystko albo nic". Albo będzie trzymał się wszystkich zaleceń w 100%, co w skrajnym przypadku może doprowadzić nawet do zaburzeń odżywiania albo w którymś momencie nadejdzie kryzys i jedno małe odstępstwo skończy się porzuceniem wszystkich dotychczasowych zaleceń. Radykalne zmiany przynoszą efekty w krótkim okresie, ale jeżeli nie staną się one nowym stylem życia, nie będą długotrwałe.

Perfekcjonizm może być także zdrowy i tzw. adaptacyjny, w którym osoby o tym typie perfekcjonizmu nie uzależniają swojej samooceny od swoich osiągnięć oraz od stopnia wykonania swoich zamierzeń. Wytrwale dążą do celów, które są dla nich realne do osiągnięcia w danym momencie. Podejmują się nowych zadań w celu doskonalenia się i zdobywania nowych umiejętności i nie paraliżuje ich strach przed porażką.

Jeżeli dostrzegasz w sobie perfekcjonistyczne podejście do nawyków żywieniowych i zmiany stylu życia, zastanów się, czy charakteryzuje Cię zdrowy perfekcjonizm czy niezdrowy. Popatrz na siebie bardziej łaskawym okiem. Doceń, że chcesz zmienić coś w swoim życiu i zacznij od małych zmian. Pamiętaj, że każdemu mogą zdarzyć się potknięcia - jest to naturalny efekt procesu.

Inspirowane:

1. M. Sapalska, "Perfekcjonizm a radzenie sobie ze stresem"

2. D. Lustyk, "Prokrastynacja a perfekcjonizm u osób dorosłych"