Wątroba i jej funkcje

Wątroba jest największym oraz jednym z najważniejszych gruczołów w naszym ciele. Dlaczego jednym z najważniejszych? Ponieważ odpowiada za wiele funkcji w naszym organizmie, które są na tyle liczne, że trudno je wszystkie wymienić. Na pierwszy rzut oka wydawałoby się, że nie są one ze sobą ściśle powiązane. Możesz się zdziwić, że przy problemach z płodnością należy przyjrzeć się pracy wątroby, która metabolizuje hormony i wpływa pośrednio na zaburzenia równowagi hormonalnej. Wątroba jest również niesamowitym organem, ponieważ jako jedyna ma zdolności regeneracyjne, oczywiście też do pewnych granic.

Pierwszą ważną funkcją wątroby jest odpowiedzialność za procesy metaboliczne, co oznacza, że wątroba metabolizuje wszystkie makroskładniki: węglowodany, tłuszcze oraz białka, czyli po prostu przetwarza składniki odżywcze dostarczane wraz z pożywieniem. Nadmiar glukozy przekształca w glikogen, który stanowi jej magazyn, w przypadku nagłego zapotrzebowania na energię rozkłada nagromadzony glikogen, zamienia węglowodany i aminokwasy na tłuszcze czy syntetyzuje białka osocza. Ta funkcja ma ogromne znaczenie dla osób, które mają problemy z nadmierną masą ciała i nie mogą schudnąć, ponieważ zaburzona pracy wątroby wpływa na zaburzenia metabolizmu.

Wątroba jest odpowiedzialna również za wytwarzanie żółci, która jest niezbędna przy trawieniu i wchłanianiu tłuszczów.

Bardzo ważną kolejną funkcją wątroby jest detoksykacja, czyli neutralizacja różnych toksyn, które dostarczamy wraz z pożywieniem oraz lekarstw.

Wątroba jest również magazynem dla różnych witamin, np. A, C, D, K i B12, minerałów, np. żelaza (które jest gromadzone w postaci ferrytyny), cholesterolu, glikogenu oraz enzymów.

Co nie służy wątrobie?

- leki, np. paracetamol, który jest dosyć powszechnym lekiem przeciwgorączkowym i przeciwbólowym i który użyty w nadmiarze oraz w połączeniu z alkoholem uszkadza wątrobę;

- alkohol;

- stres oksydacyjny, czyli zaburzona równowaga między reaktywnymi formami tlenu a zdolnościami antyoksydacyjnymi organizmu;

- fruktoza - głównie chodzi o sacharozę (cukier spożywczy) oraz fruktozę dodawaną do jogurtów, lodów, dżemów, soków, słodyczy, napojów energetycznych czy innych produktów przetworzonych (można ją również znaleźć pod nazwą syrop glukozowo-fruktozowy). Owoce również zawierają fruktozę, ale w formie naturalnej, gdzie oprócz fruktozy znajdują się cenne witaminy, minerały oraz błonnik, także nie należy wykluczać ze swojej diety owoców;

- tłuste, smażone, bogate w nasycone kwasy tłuszczowe i tłuszcze trans jedzenie powodujące przewlekły stan zapalny w organizmie.

Jak zadbać o swoją wątrobę?

Jedzmy zbilansowane posiłki, nie smażone, z dodatkiem świeżych warzyw, nie przejadajmy się, zachowajmy odstępy między posiłkami i nie jedzmy krótko przed snem i w nocy, zadbajmy również o higienę snu. Ponadto nasza wątroba lubi nasiona z ostropestu oraz karczochy, także można włączyć do swojej diety olej bądź mielone nasiona ostropestu a także karczochy bądź suplement na jego bazie.

Bibliografia:

1. K. Romański, "Wątroba, wydzielanie żółci a ksenobiotyki"

2. "Fizjologia człowieka" pod red. J. Górskiego

3. M. Bąk, M. Kicińska-Krogulska, P. Czerniak, A. Michowicz, A. Krakowiak, "Toksyczne uszkodzenie wątroby - współczesny pogląd na etiopatogenezę. Część II"

4. E. Maślak, R.B. Kostogrys, M. Franczyk-Żarów, P. M. Pisulewski, "Wpływ diety z dodatkiem fruktozy i sprzężonych dienów kwasu linolowego (CLA) na masę ciała i wątroby oraz stężenie aminotransferazy alaninowej (ALT) u szczurów"

5. D. Teterycz, M. Michalak-Majewska, "Karczoch zwyczajny (cynara scolymus) - innowacyjny surowiec o bogatych właściwościach leczniczych"

6. J. Kulbacka, J. Saczko, A. Chwiłkowska, "Stres oksydacyjny w procesach uszkodzenia komórek"

7. J.F. Balch, M. Stengler, R.Y. Balch, "Recepta na leki naturalne"