Co to jest psychosomatyka?

Mało kto wie, co to jest i z czym się wiąże, ale jej działanie każdy może zaobserwować na sobie. Czy zauważyłeś/aś, że w trakcie stresu zaczyna Cię boleć brzuch, drżą Ci ręce albo musisz częściej chodzić do toalety? A może czerwienisz się, kiedy jesteś w centrum uwagi? W wielkim skrócie to jest właśnie psychosomatyka. To, co dzieje się w głowie, daje odzwierciedlenie w naszym ciele.

Dlaczego o tym piszę? Uważam, że jest to fascynująca i bardzo obiecująca dziedzina nauki. Pozwala spojrzeć na dany problem nie tylko z perspektywy tego, co fizyczne, ale w zależności umysł - ciało. Bo to, co psychosomatyczne, to zarówno cielesne jak i duchowe. Gdyby nasz umysł i to, jak radzimy sobie z emocjami, nie były istotne, to pewnie osoby, które dużą uwagę przykuwają do diety i stylu życia byłyby długowieczne. Życie pokazuje jednak co innego. Pewnie każdy z nas jest w stanie znaleźć chociaż jeden przypadek osoby, która dbała o swoją dietę, sen oraz aktywność fizyczną a jednak zachorowała na nowotwór. Może ktoś sprawia wrażenie, że jest zawsze zadowolony i nigdy się nie denerwuje, a jego ciało zaczyna cierpieć na coraz to nowe choroby. Dlaczego? Możliwe, że upycha te emocje, które są dla niego niewygodne, ciężkie albo które sprawiłyby, że ludzie jednak by go tak nie lubili?

A może ktoś chodzi po lekarzach, robi wszystkie możliwe badania, ale wszystkie wykazują, że jest całkowicie zdrowym człowiekiem a on czuje się źle? Lekarze myślą, że mają do czynienia z hipochondrykiem, a może się okazać, że to po prostu choroba o podłożu psychosomatycznym. Objaw psychosomatyczny jest objawem fizjologicznym, na który ma wpływ psychika lub jest przez nią wywoływany bądź przynajmniej utrzymuje się pod wpływem czynników psychicznych, stąd skupianie się wyłącznie na ciele nie przyniesie efektów leczenia.

Wszędzie mówi się o stresie i jego destrukcyjnym wpływie na organizm człowieka. Super, jeżeli dana osoba doświadcza tzw. eustresu, czyli pewnego rodzaju gotowości do działania i podekscytowania np. przed wystąpieniem publicznym. Gorzej jeżeli na co dzień towarzyszy nam ten destrukcyjny typ, czyli dystres. Jakie są tego konsekwencje? Coraz bardziej powszechny staje się IBS (zespół jelita nadwrażliwego), który według najnowszych doniesień nie jest zaburzeniem czynnościowym funkcji jelit, ale zaburzeniem osi jelita-mózg. Wśród innych często pojawiających się teraz chorób, które mają związek z długotrwałą ekspozycją na stres, można wymienić również depresję, wrzody żołądka, zaburzenia snu, migreny czy choroby autoimmunologiczne. Oczywiście czynników jest wiele, ale permanentne napięcie, z którym sobie nie radzimy i któremu nie dajemy upustu ma ogromny wpływ na nasze zdrowie. Co ważne, każdy z nas ma swój "słabszy" organ, który może dawać o sobie znać w takich sytuacjach. Może to być przykładowo żołądek, serce czy skóra. Powinien to być dla nas sygnał, aby przystopować, znaleźć czas na regenerację oraz wyciszenie a także zadbać o organ, który daje nam sygnały ostrzegawcze.

Nie lubię patrzeć na zdrowie człowieka tylko poprzez jeden wycinek, dlatego pewnie będę przemycać treści związane z psychosomatyką, tak aby każdy mógł mieć szerszy obraz tego, dlaczego może cierpieć na różne dolegliwości. Przykładowo w Niemczech można pójść do lekarza, który jest specjalistą od psychosomatyki. W Polsce jest możliwość kształcenia się w tej dziedzinie na studiach podyplomowych, także jest szansa, że kiedyś więcej osób będzie miało wiedzę w tej dziedzinie.

Inspirowane:

1. E. Magdziak, "Zespół jelita nadwrażliwego aktualne zalecenia", Food Expert 2022

2. A. Kugelstadt, "Gdy ciało i dusza wysyłają s.o.s. Jak przyczyny chorób odnaleźć w psychice?"